نسل z
آیا تا به حال برایتان پیش آمده که با یک دهه هشتادی (یا اواسط هفتاد) صحبت کنید و حس کنید که او را نمی‌فهمید یا مثلا فکر کنید که این‌ها کمی عجیب غریب هستند، آهنگ‌هایی که گوش می‌دهند و فیلم‌های مورد علاقشان، شوخی‌هایشان و…
اما خب فقط شما این طور فکر نمی‌کنید و البته که این نسل هم آن‌قدری که تصور می‌کنیم عجیب غریب نیستند، زومرها، نسل Z، بومی‌های دیجیتال، نسل انفجار، Gen Z همه این‌ها اسم‌های این نسل هستند. (۱۹۹۵-۲۰۱۰) (البته در مورد این که متولدین ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ در این بازه هستند یا نه، اختلاف‌هایی وجود دارد)
این نسل چشم باز کرده و جلویش کامپیوتر، کمی بعدتر اینترنت، موبایل و سوشال مدیا و… دیده و خودش را دارد با پیشرفت سریع بشر وفق می‌دهد و حتی با آن رشد می‌کند. (چیزی که خیلی از ماها را نگران کرده که نکند از این پیشرفت جا بمانیم!)
پس حق بدهیم که این نسل کمی با نسل‌های قبل از خود فرق کنند!
اثرگذاری نسل Z
حالا از یک طرف هم‌زمانی رشدشان با رشد پیشرفت و تکنولوژی و از طرف دیگر تعداد زیادشان در کل دنیا، باعث می‌شود تغییری که در دنیا ایجاد می‌کنند هم زیاد باشد و هم عمیق و سریع.
همین الان هم این موجودات در دنیا خوب جلو رفتند و اثر گذاری کمی از خودشان به جای نگذاشته‌اند. به‌طور مثال ملاله یوسف‌زی برنده ۲۲ ساله جایزه نوبل، یا گرتا تونبرگ فعال محیط زیست و شخصیت سال مجله تایم در سال ۲۰۱۹ شد.
شاید بگویید این‌ها که قدرتی ندارند و بازیچه بازی سیاسی شدند و… اگر این طور هم نگاه کنیم، باز باید به این نکته توجه کنیم که سیاسیون بزرگ دنیا هم به قدرت نسل انفجار و تاثیرشان پی برده‌اند!
حالا مک کنزی در پژوهش‌هایش متوجه شده این نسل یک سری رفتارها و تفکرات مشترک و متفاوت‌تر با نسل‌های قبلش دارد (البته که استثنا هم وجود دارد و شرایط محیطی و خانوادگی می‌تواند روی زیاد و کم بودن این رفتارها موثر باشد)
ویژگی‌های نسل Z
۱.حقیقت طلبی:
این نسل برایش حقیقت مهم است و این یعنی هر حرف و تفکری را بدون دلیل و منطق قبول نمی‌کنند! اگر کمی پیششان بنشینید و از جامعه، زندگی، مذهب و … حرف بزنید، اولا برای هر حرفی از شما دلیل و منطق می‌خواهند، در ثانی طوری شما را به چالش می‌کشند که خودتان هم به اعتقاداتان شک می‌کنید!
۲.عدم پایبندی به سنت‌ها:
این نسل زد، یک مزیت خوب دیگر هم دارند، به مسلک و راه‌های قبلی مقید نیستند! مثلا کافی است به آن‌ها بگویید فلان چیز رسم است و باید انجام شود آن وقت واکنششان جذاب می‌شود. نکته مهم اینجاست که نسل Z ذهنشان از نسل‌های قبل بازتر است و همین عامل باعث می‌شود آزادی بیان در کل دنیا رایج‌تر شود!
۳.ابزار حقیقت فردی:
این نسل دغدغه‌اش این است که خودش را بر مبنای یک سری کلیشه‌ها تعریف کند! گویا خود واقعی‌اش برایش جذاب‌تر است و البته باید توجه داشت که این نسل تعصبی روی ملیت، جنسیت، مذهب و… ندارد. البته این‌طور نیست که به هیچ چیزی پایبند نباشند، مثلا (طبق تحقیقات مکنزی) ۷۶ درصد این نسل مذهب دارند، اما ذهنشان بیشترین آمادگی را برای شنیدن نظرات مختلف دارد، حتی اگر آن نظرات با باورهای خودشان هم راستا نباشد! این فقط در مذهب هم نیست، در ابعاد دیگر هم هست، مثل برابری جنسی، پذیرش همجنسگراها و…
۴.ارتباط طلب:
این نسل ارتباط طلب‌اند(چه مجازی و چه حقیقی) البته بیشتر با هم نسل‌های خود این‌طور هستند. کمی به حجم بالای تبادل دیتا توجه کنید!
۵.مشارکت گرایی:
این نسل شدیدا به گفت‌و‌گو اعتقاد دارد و به معنای واقعی دوست دارد بحث کند. ترسی از این که نظر مخالف را بشنود ندارد، چون به آزادی بیان عمیقا اعتقاد دارد. این نسل بحث و گفت‌و‌گو را کلید تغییر در جهان می‌داند در صورتی که نسل‌های قبل اعتقاد داشتند برای تغییر باید نظام‌ها اصلاح شود!!
۶.واقع‌گرایی:
این نسل با حجم زیاد دیتا مواجه‌اند، اما روی این دیتاها هم دقیق هستند و هم تحلیل کردن را به خوبی بلد هستند. پس این نسل نسبت به نسل قبلی کمتر آرمان‌گرا و بیشتر واقع‌گرا هستند. (البته در این مورد هنوز بحث‌هایی هست که این ویژگی‌شان خوب است یا بد؟)
بررسی‌ها روی این نسل ناشناخته همچنان ادامه دارد.
این بررسی‌ها روی این نسل همچنان ادامه دارد، مثلا تاثیرشان در سیاست هنوز مبهم است، از طرفی آینده دنیا هم با وجود زومرها به‌خاطر تمایلشان به گفت‌و‌گو جذاب می‌شود.
یک سری از جامعه‌شناس‌ها اعتقاد دارند این نسل در کل دنیا اسراییل را قبول می‌کنند و یا مثلا اجازه دخالت به آمریکا در خاورمیانه را نمی‌دهند و حضور آن در کشورهای دیگر را اتلاف پول و انرژی می‌دانند! (این‌ها طبق فرض‌های جامعه‌شناس‌هاست و قطعیتی در آن نیست!)
شرکت‌های بزرگ مشاوره شدیدا دارند روی این موضوع کار می‌کنند، چون هم این نسل کم کم دارند جزیی از نیروی کار می‌شوند و هم مدیران آینده را تشکیل می‌دهند و هم بیزینس‌ها باید خودشان را با سلایق و تفکرات و رفتارهای این نسل به عنوان مشتری‌هایشان وفق دهند! ( همین الان هم برنامه مارکتینگشان را طبق همین رفتارها بسته‌اند، مثلا گرایششان به حقیقت باعث شده شرکت‌ها در تبلیغ‌ها کمتر روی خالی بستن و دروغ گفتن و فریب دادن حساب باز کنند)
نسل Z در ایران
این نسل در ایران هم کم‌کم دارند رو می‌آیند و ما هم شدیدا مشتاقیم تا ببینیم این نسل در ایران قرار است چه کار کنند. البته که قطعا تاثیرشان کم نخواهد بود، چرا که جمعیتشان کم نیست، از طرفی توانایی اثرگذاری روی والدینشان را دارند.
به شدت در دنیای مجازی و حقیقی فعال‌اند و سواد دیجیتالی‌شان هم تا حد خوبی بالاست، تا الان هم به مدل‌های مختلف، به خانواده و جامعه ثابت کرده‌اند که توانایی پیچششان بالاست و خیلی راحت نمی‌شود جلویشان را گرفت.
یک مورد دیگر که در بررسی‌ها چشمک می‌زد، ابتذال اخلاقی است، یک سری می‌گویند، چون نسل Z دوست دارد حقیقت فردی‌اش را نشان بدهد، دیگر هر چه به ذهنش می‌آید را می‌گوید یا انجام می‌دهد و این خطرناک است. یک سری می‌گویند این ابتذال از اول با بشر بوده است. در دوره‌هایی مثل زومرها راحت بودند و در یک دوره‌ای آن را پوشاندند و حالا دوباره دارد خودش را نشان می‌دهد. البته این نکته را باید توجه داشت که شرایط محیط و خانواده روی این ابعاد رفتاری تاثیرگذار است و می‌تواند کم و زیاد کند.